مهمترین واژه های دریایی که هر شخص فعال در صنعت حمل و نقل باید بداند را در ادامه بررسی میکنیم.
- PORT SIDE AND STARBOARD: به دو سوی کناره کشتی میگویند یا به پهلوهای کشتی. وقتی رو به سمت نوک کشتی داریم سمت راست استاربورد یا سمت آب و سمت چپمان پورت ساید یا سمت بندر است.
- BOW AND STERN: سینه و پاشنه کشتی
- DR AUGHT: که به غلط به آن DRAFT نیز می گویند ومراد از آن حداکثر عمقی از کشتی است. که می تواند در آب غوطه ور شود. این میزان در زمستان و تابستان، در سرزمین های استوایی و قطبی به نسبت شوری یا شیرینی آب، سردی و گرمی آن فرق می کند و خط شاهین که در بغل کشتی کشیده شده حالات مختلف آن را نشان می دهد.
- FREEBOARD: حداکثر ارتفاع کشتی از سطح آب.
- OVERALL LENGTH: طول کل کشتی از سینه تا پاشنه.
- LENGTH BETWEEN PERPANDICULARS: طول کشتی بین دو خط عمود فرضی که در سینه و پاشنه کشتی است.
- BRIDGE: عرشه یا پل فرماندهی است که تمام وسایل ناوبری و سکان کشتی در آن قرار گرفته، نقطه دید خوبی دارد و فرماندهان و یا کاپیتان از این محل کشتی را هدایت می کنند.
معیارهای اندازه گیری سایز کشتی
واژه های دریایی که برای انواع راه ها و روش مختلفی برای اندازه گیری کشتی وجود دارد:
- DEADWEIGHT TONNAGE: وزنی که کشتی می تواند بار به همراه سوخت و آذوقه و سایر تدارکات بپذیرد.
- ( DEAD WEIGHT CARRYING CAPACITY ( DWT CC: وزن بار خور کشتی منهای سوخت و آذوقه و تدارکات.
- GRT= GROSS REGISTERED TONNAGE: معیار اندازه گیری خاصی است که بیشتر به فضای آماده بارگیری در کشتی مربوط می شود. واحد محاسبه به واحد خاصی است که به زبان فرانسه به آن ژوژ می گویند.
- DISPLACEMENT: مراد از این واژه مقدار آبی است که کشتی در اثر غوطه وری در آب جا به جا میکند. در نتیجه اگر کشتی خالی یا پر باشد ما 2 واحد مختلف برای دیس پلیس منت پر و خالی پیدا میکنیم.
ظرفیت کشتی ها
مهم ترین واژه های دریایی در مورد ظرفیت کشتی ها مثلا کشتی های کانتینر بر به تعداد معادل کانتینر بیست فوتی که میتوانند بار بزنند اندازه گیری میشوند. مثلا می گویند فلان کشتی 7000 تی ای یو (TEU) ظرفیت دارد یعنی تا 7000 کانتینر 20 فوت یا 3500 کانتینر چهل فوت یا ترکیبی از این 2 می توان در آن بار گیری کرد. البته بسته به اینکه چه تعداد کانتینر پر یا خالی باشد ظرفیت کشتی فرق میکند. همه کشتی ها طوری برنامه ریزی شده اند و فرض شده است که تعدادی از کانتینر هایی که روی عرشه دارند خالی است و گرنه اگر قرار باشد کلیه کانتینرها پر باشند، آنگاه شاید ناچار شویم تا 25 % از ظرفیت کشتی بکاهیم. البته ایت ظرفیت بستگی به موتور های کشتی دارد. گاهی کشتی های 2 موتور می تواند به راحتی یک کشتی پر را هدایت ک 110ند.
کانال پاناما
با عرض110 فوت(کوچکترین عرض )یک مانع طبیعی برای رشد روز افزون اندازه کشتی هاست. و به علت همین یک اصطلاح رایج در کشتیرانی پاناماکس است. که به حداکثر ابعاد کشتی هایی بر می گردد که می تواند از کانال پاناما عبور کند. چنان چه کشتی از اندازه پانامکس فراتر رود، به آن پست پانا مکس می گویند. و فرا تر از پانامکس به این معنی است که چنین کشتی برای عبور از شرق و غرب قاره آمریکا باید قاره آمریکا رو دور بزند.
کانال سوئز
کانال مهم دیگری که بیشتر از کانال پاناما به کار ما در منطقه خاور میانه میخوره کانال سوئز است. این کانال به مراتب از کانال پاناما بزرگ تر است. زیرا اگر کشتی های 80000 تنی بتواند از کانال پاناما عبور کنند. بزرگترین اندازه کشتی که میتواند از کانال سوئز عبور کند 150000 تن است.
AIR DRAFT: حداکثر ارتفاع مرتفع ترین نقطه کشتی ها برای عبور از زیر پل هاست (یک محدودیت )
از دیگر واژه های دریایی انواع کشتی از نظر اندازه با معیار وزن بار خور یا DWT ؟
- Handy size: بین 28.000 تا 40.000 تن
- Handy max: بین 40.000 تا 50.000 تن
- Super handy max: بین 50.000 تا60.000 تن
- Panamax: بین60.000 تا 80.000 تن
- Aframax: تانکرهای بین 75.000 تا 115.000 تن
- Suzemax: حول و حوش 150.000 تن
- Malaccamax: بین 280.000 تا 300.000 تن می توانند از تنگه مالاکا در آسیای جنوب شرقی عبور کنند.
- chinamax: این کشتی بعد از رشد خیره کننده کشور چین برای وارد کردن ذغال سنگ به این کشور به حجم 380.000 تا 400.000 تن به صورت فله در مسیر تجاری چین و برزیل قرار گرفت.
- Cape size: کشتی قاره پیما 150.000 تن.
- Seaway max : کشتی که میتواند از سدهای بالابر و آبراه داخلی و کانال سنت لورنس در حد فاصل بین آمریکا و کانادا عبور کند. وزن بار خورش بین 10.000 تا 60.000 تن است.
- VLCC: تانکر های نفت خام بین 150.000 تن تا 320.000 تن.
- ULCC: تانکرهای نفت خام بین 320.000 تن تا 550.000 تن.
این ها مهم ترین واژه های دریایی بودند که لازم است هر فعالی بداند.
