چن.مقصود از روش های بسته بندی کانتینر، قراردادن بسته های کالا در داخل کانتینر است. “چیدن بر حسب مورد” به طرز قرار دادن بسته های کالا در کانتینر و یا طرز قراردادن کانتینرها در کشتی اطلاق میشود.
دستورالعمل روش های بسته بندی کانتینر
دستور العمل مربوط به روش های بسته بندی کالا در داخل کانتینر که در اینجا به بررسی آن می پردازیم، مراحل کار بسته بندی کانتینر را به سه مرحله تقسیم می کند:
- بازدید قبل از بسته بندی
- طراحی چیدن و بسته بندی و تحکیم کالا
- نکات پس از بسته بندی
همچنین توصیه های جداگانه ایی نیز در رابطه با بسته بندی کالای خطرناک دارد. قبل از بسته بندی کانتینر بایستی به این نکته توجه داشت که قسمت اعظم حمل ونقل کانتینری از طریق دریا انجام می گیرد. و احتمال دارد هر کانتینری که بسته بندی می شود از این طریق حمل گردد. دریا نیز شرایط خاص خود را دارد. شرایط جوی معمولا نیروهایی به کشتی و کالای داخل آن وارد می آورند که اغلب آنها در خشکی وجود ندارند. به حمل کالا از طریق چند روش حمل زمینی، دریایی و غیره، حمل چندوجهی میگویند.
این نیروها ممکن است برای مدت طولانی به کالا وارد شوند، لذا هرگز نباید تصور کرد که شرایط جوی در دریا آرام خواهد بود و یا آنچه در خشکی محکم به نظر می رسد در دریا نیز با همان استحکام پایداری خواهد کرد. به علاوه تغییر شرایط جوی در مسیر حمل کانتینر و بخصوص در سفر دریایی احتمال دارد تاثیراتی در شرایز داخل کانتینر داشته و مثلا باعث تعریق در جدارهای داخلی و یا روی کالا شده و ضایعاتی ایجاد کند. در هر مرحله که چنین احتمالی برود بایستی از نظرات کارشناسان مجرب قبل از اقدام به بسنه بندی استفاده کرد.
بازدید قبل از بارگیری کانتینر
بازدید کانتینر از خارج
اسکلت کانتینر تشکیل شده است از تیرهای کناری، اتصال از زوایا، ستون های اصلی طولی و تیرک های عرضی بالا و پایین که چهارچوب انتهایی را می سازند. قدرت ساختمانی کانتینر بستگی زیادی به استحکام اسکلت آن دارد. اگر ملاحظه شد که اسکلت کانتینر معیوب است و یا به دلیلی از استحکام آن کاسته شد، کانتینر نباید مورد استفاده قرار گیرد. تمام قسمت های ثابت کانتینر مانند پیچ ها، قسمت های جوش خورده و پرچ ها باید بازرسی و کنترل گردد و سالم باشد
- علاوه بر اینکه اسکلت کانتینر باید بایستی کاملا سالم باشد، دیواره ها، کف و سقف کانتینر نیز باید در شرایط مطلوب بوده وبطور محسوسی تغییر فرم نداده باشند.
- درهای کانتینر نیز بایستی سالم و قابل اطمینان باشند. قفل و پلمپ درها باید بتوانند به سهولت انچام گرفته و نوارها جلوگیری از نفوذ هوا نیز دز شرایط مطلوب باشند.
- کانتینر باید دارای پلاک معتبر تائیدیه ایمنی مربوط به کنوانسیون بین المللی ایمنی کانتینرها باشند. زمان اعتبار این پلاک بسیار مهم است.
- علائم و پلاک های نا مربوط نباید در روی کانتینر وجود داشته باشند و در صورت وجود بایستی حذف و یا پاک شوند.
- اگر قرار است از پوشش برزنتی در بالای کانتینر استفاده شود بایستی اطمینان حاصل کرد که پوشش سالم بوده و می توان آن را در محل خود محکم نمود.
بازدید کانتینر از داخل
- معمولا کانتینر بایستی غیر قابل نفوذ آب باشد. (مگر اینکه ساختمان آن به وضوح نشان دهد که با این هدف ساخته نشده است ). و تعمیرات احتمالی انجام گرفته بر روی آن باید مورد بررسی مجدد قرار گیرد. اگر در داخل کانتینر دربسته قرار بگیریم هیچ گونه نور ار هیچ منفذی نباید داخل آن قرار گردد.
- کانتینر بایستی عاری از هرگونه صدمه و خرابی از قبیل کفپوش های شکسته و یا برآمدگی غیر عادی قسمت های داخلی باشد که موجبات صدمه به اشخاص یا کالا را فراهم می آورد.
- تعداد گیره ها و حلقه های مخصوص تحکیم کالا باید کافی و در شرایط مطلوب باشد.
- کانتینر بایستی تمیز و خشک بوده و عاری از هر گونه کثافات یا بوی نامطبوع از حمل کالای قبلی باشد.
- کانتینرهایی که دارای قطعات اصلی متحرک هستند و یا کانتینرهای تاشو بایدبه درستی مونتاژشوند. قطعاتی که لزومی به استفاده از آنها نیست بایستی با دقت در داخل کانتینر بسته بندی و محکم شوند.
بازدید قبل از بسته بندی کالای خطرناک
- اطلاعات مربوط به خواص و درجه کالای خطرناک که قرار است حمل شود، باید از فرستنده کالا اخذ شود. فرستنده بایستی این اطمینان را بدهد که کالای خطرناک بر طبق مقرارات (IMDG) و بر حسب مورد طبق سایر مقررات بسته بندی و علامت گذاری شده است.
- کالای خطرناک بایستی فقط زیر نظر متخصصی که آشنایی کامل به خطرات آن دارد. و می داند و در صورت لزوم چه اقدامی ضروری خواهد بود، جابه جا و بسته بندی و تحکیم گردد.
- پیش بینی های لازم برای جلوگیری از آتش سوزی و سایر خطرات از جمله ممنوعیت سیگار کشیدن در نزدیکی کالای خطرناک بایستی به عمل آید.
- بسته های خطرناک باید یک به یک مورد بازدید قرار گیرند و اگر صدمه دیده اند نبایستی بارگیری شوند.
- در بسته بندی و تحکیم کالای خطرناک یکپارچه (قراردادن تعداد زیادی بسته های کوچک در روی یک پالت). بایستی دقت شود که هیچ یک از بسته ها صدمه ندیده باشد. و تحت شرایط احتمالی مانند رطوبت و حرارت و غیره نیز ناهمسازی بوجود نیاید.
طراحی چیدن بسته بندی و تحکیم کالا در کانتینر
اقدامات قبل از بسته بندی (بارگیری کانتینر )
- قبل از هر چیز بایستی مطمئن شد که کانتینر در محل خود کاملا ثابت بوده و خطر چپه شدن به هنگام بارگیری در داخل آن وجود ندارد. این موضوع بخصوص زمانی که کانتینر روی شاسی قرار دارد حائز اهمیت است. شاسی و یا تریلی باید در حالت ترمز بوده و زیر چرخ ها از دنده 5 استفاده شود. در صورت لزوم و بخصوص زمانی که جهت بارگیری از لیفتراکی که به داخل کانتینر رفت و آمد می کند استفاده می شود. امکان دارد احتیاج به شمع زدن جهت ثابت نگهداشتن کانتینر وجود داشته باشد.
- طراحی چیدن کالا در کانتینر قبل از بسته بندی انجام می گیرد. باید پیش بینی کرد که با توجه به نوع و استحکام کالا و بسته ها، هر بسته یا خودبخود در مراحل تعیین شده محکم قرار بگیرد. یا به شیوه ایی محکم شود. در طراحی چیدن بایستی سازگاری فیزیکی و شیمیایی انواع کالا همواره مد نظر باشد.
- حداکثر ظرفیت بارگیری کانتینر، در روی پلاک تاییدیه ایمنی آن تعیین و نوشته شده است. در طراحی چیدن باید وزن کل کالا تعیین و به گونه ای بارگیری شود که از وزن ناخالص مجاز کانتینر تجاوز نکند.
- معمولا کانتینر طوری ساخته شده است که تحمل تمرکز بار در یک نقطه را نداشته و وزن بار باید به طور یک نواخت در کف آن پخش شود. این موضوع در طراحی چیدن باید همواره بایستی مدنظر قرار گیرد.
- اگر محموله کانتینر، یک کالای یکپارچه و سنگین باشد بایستی اطمینان حاصل کرد. که در محل های سنگین مرکزی، اسکلت کانتینر تحمل بار راخواهد داشت. معمولا می توان با استفاده از الوار در نقاط تماس بار با کف کانتینر، ثقل بار را به طور یکنواخت تری تقسیم کرد.
تحکیم کالا
- روش تحکیم بار نیز باید قبل از بار گیری و بسته بندی کانتینر طرح ریزی شده و مقدمات لازم فراهم گردد.
- اگر ابعاد محموله از ابعاد کانتینر رو باز و یا کانتینری که از طرفین باز است. بیشتر باشد، بایستی پیش بینی ها و اقدمات لازم به عمل آید.
- بایستی توجه داشت که از نظر تعادل کانتینری ضروری است. که مرکز ثقل آن همواره در مرکز یک سطح افقی پایین تر از حد وسط ارتفاع آن باشد.
- به هنگام طرح ریزی چیدن و بسته بندی کانتینر، به مسایلی هم که امکان دارد به هنگام تخلیه آن در مقصد پیش آید بایستی توجه داشت.
بسته بندی و تحکیم
- اصل بر این است که کالای داخل کانتینر در مقابل هرگونه حرکت قابل پیش بینی محکم و ثابت باقی بماند.
- اگر بسته های کالا دارای ابعاد یک اندازه باشند آسان تر می توان آنها را طوری کنار هم چید که فضایی در بین آنها باقی نماند. با این حال این کار همیشه امکان پذیر نیست.
- اگر از کیسه های مخصوص استفاده می شود، باید دستور العمل سازنده را در مورد فشاری که می تواند تحمل کند دقیقا رعایت کرد. اگر پیش بینی می کنید که تغییرات درجه حرارت در داخل کانتینر امکان دارد پیش از حد بوده و باعث انبساط کیسه ها و ترکیدن آنها شود نباید از آنها استفاده شود.
چیدمان بار
- در چیدن و بسته بندی کالا همواره باید سعی بر یکنواختی ثقل در تمام نقاط آن داشت. و در هر حال نباید بیش از 60 درصد وزن کالا در کمتر از نصف طول کانتینر متمرکز باشد. این موضوع به خصوص زمانی که بسته ها دارای اوزان متفاوت هستند. یا وقتی که به جهت وزین بودن بسته ها و محدودیت وزنی کانتینر، قسمتی از آن خالی می ماند حائز اهمیت است. باید سعی کرد که کانتینر از ارتفاع و به طور یک نواخت بارچینی شود.
- نبایستی بارهای سنگین در بالای بار های سبک تر و مایعات در بالای جامدات قرار گیرند.
- کالای نم دار یا کالایی که باعث نم می شود و یا ممکن است چکه کند. نباید با کالایی که از این جهت آسیب پذیر است، یکجا بسته بندی شود. نباید از پوشال خیس یا سایر مواد نم دار استفاده کرد. اغلب می تواند با استفاده از وسایل پیشگیری مانند ورقه های پلی اتیلن در لابلای کالا از بروز صدمات جلوگیری کرد.
- به هنگام بسته بندی کانتینر، راهنمایی های روی بسته های کالا و دستورالعمل های مربوط باید دقیقا رعایت شوند. به عنوان مثال کالایی که روی آن عبارت از سرما محافظت شود نوشته شده است. بایستی دور از دیواره ها قرار گرفته شود.
بسته بندی و تحکیم کالای خطرناک
- جابجایی بسته های کالای خطرناک احتیاج به زمان بسیار دارد. اگر بسته صدمه ببیند و موجب ریزش یا کالای خطرناک گردد. باید با نظارت کارشناسی آشنا به خطرات آن و با رعایت موارد ایمنی، به محل مناسبی انتقال داده شود.
- کالای خطرناک نباید با کالای نا همساز در یک کانتینر بسته بندی شود. گاهی این ناهمسازی امکان دارد در مورد کالاهایی از همان درجه نیز وجود داشته باشد. که جهت آگاهی از این موضوع بایستی به مقرارت (IMDG) و سایر مقرارت مراجعه کرد.
- به هنگام جابجایی کالای خطرناک، خوردن و آشامیدن در حوالی آن ممنوع است. مگر در مواردی که خطری در بین نباشد و پیش بینی های لازم بعمل آمده باشد.
- بسته هایی که در آنها سوراخ های مخصوص تعبیه شده، بایدطوری بسته بندی شوند که سوراخ ها به طور صحیح قرار گرفته و جلوی آنها بسته نشود.
- اگر بسته بندی کالای خطرناک با کالای دیگر در یک کانتینر، خطرات احتمالی نداشته باشد. اگر قرار باشد اقدام به این کارکنیم، باید بسته های حاوی کالای خطرناک را در نزدیک به درهای کانتینر و با علائم مشخص و کاملا قابل رویت بسته بندی کرد.
پس از بسته بندی هر نوع کالا
- در مرحله بسته بندی کانتینر، باید حتی الامکان سعی کرد کالا طوری بسته بندی شود. که به هنگام بازکردن در کانتینر، قسمتی از کالا به بیرون نریزد. اگر شکی در آن است بایستی از طناب یا الوار حایل استفاده کرد. باید توجه داشته باشید که اولا کانتینر در روی تریلر معمولا به طرف درها تمایل به خم شدن دارد. ثانیا کالا ممکن است در موقع حمل در اثر تکان خوردن به درها فشار بیاورد. این 2 نکته بایستی مد نظر باشد.
- اگر کانتینر در حال حرکت به سمت کشوری است که در آن مقررات قرنطینه استفاده از چوب و جود دارد. باید دقت کرد که تمام چوب های استفاده شده در کانتینر، بسته بندی و کالا با مقررات مربوطه تطبیق داشته باشد. بهتر است گواهی مربوط به چوب های استفاده شده. در محلی از کانتینر نصب شود که به سهولت قابل تشخیص است.
- اگر برای خنک نگهداشتن کالا، از یخ خشک یا سایر موارد سرد کننده و قابل انبساط استفاده کرده اید. بایستی علامت مخصوص آن که گویای احتمال آلودگی هوا است. در قسمت بیرونی درها در محلی که به وضوح قابل رویت است نصب گردد.
- اگر کانتینر یا محتوی آن دود داده شده باشد، بایستی از علامت مخصوص روی درها و در محلی که به وضوح قابل رویت است استفاده کرد. علامت مربوط بایستی حاوی روش به کار گرفته شده در دود دادن و تاریخ و ساعتی که این کار انجام گرفته باشد.
پس از بسته بندی کالای خطرناک
- کانتینرهای حاوی کالای خطرناک بایستی مطابق با مقررات IMDG دارای علائم مربوطه به درجه خود باشند. اندازه این علائم نباید از 250*250 میلیمتر کوچکتر باشد. تعداد علائم برای هر کانتینر چهار عدد است. که در قسمت های خارجی کانتینر در طرفین و سر و ته آن در محل هایی که به وضوح قابل رویت باشند نصب می گردند. علائم طرفین نباید به هنگام باز بودن درها پشت آن مخفی گردند. برای کانتینرهایی که محتوی یک نوع کالای خطرناک هستند. یا طبق مقررات IMDG خطرناک محسوب می شوند. بایستی شماره بین المللی کالای خطرناک در روی علائم یا در کنار آنها نوشته شود.
- امکان دارد مقامات بندری، مسئولین عملیات اسکله ها و یا فرماندهان کشتی ها قبل از اینکه اجازه دهند. کانتینر یا وسیله حامل کالای خطرناک وارد محوطه یا کشتی آنها بشود. نسخه ایی از گواهینامه بسته بندی را درخواست کنند.
- درمورد کانتینرهای حاوی کالای خطرناک که درب آنها قفل و پلمپ شده است کلید مربوط نیز بایستی قابل دسترس مسئولین بندری و کشتی باشد.
توصیه های IMDG
(International Maritime Dangerous Goods Code)
پس از بسته بندی کالای خطرناک، گواهینامه ایی با عنوان و حاوی مطالب ذیل از طرف مسئولین بسته بندی صادر گردد.
گواهینامه بسته بندی کانتینر و وسایل نقلیه
- کانتینر یا وسیله نقلیه، تمیز و خشک و مناسب بارگیری کالا بوده است.
- کالاهایی که با یکدیگر مغایر باشند در کانتینر یا وسیله نقلیه بارگیری نشده است.
- تمام بسته ها به جهت احتمال صدمه خارجی مورد بازدید قرارمیگیرند. و فقط بسته های بی نقص بارگیری شده اند.
- تمام بسته ها با دقت در کانتینر یا وسیله نقلیه بسته بندی و تحکیم شده اند.
- کانتینر یا وسیله نقلیه به درستی علامت گذاری شده و دارای پلاک ها و علائم مناسب هستند.
- اظهارنامه های اطلاعاتی مربوط به خطرات کالا، برای هر کالای بسته بندی شده صادر می شود. و در کانتینر یا وسیله نقلیه، از هر یک از فرستنده های کالا دریافت می گردد.
