قراردادهای تجاری بین المللی، مجموعهای از قوانین و شرایط است که در اینکوترمز 2020 آمده است. و هدف آن تسهیل تجارت و انتقال کالاها بین فروشنده و خریدار است. در میان قراردادهای استاندارد موجود، قرارداد FAS (Free Alongside Ship) مورد استفاده قرار میگیرد. این قرارداد به فروشنده و خریدار امکان میدهد تا شرایط تسلیم کالا را تعیین کرده و حقوق و تعهدات هر طرف را مشخص کنند.
قرارداد FAS به معنای “رایگان در کنار کشتی” است. طبق این قرارداد، فروشنده مسئولیت تحویل کالا را تا زمانی که کالا در کنار کشتی در بندر مبدأ قرار دارد، بر عهده دارد. به عبارت دیگر، فروشنده باید کالا را در کنار کشتی در بندر مبدأ قرار داده و آماده بارگیری کند. از سوی دیگر، خریدار مسئول هزینهها و ریسکهای مربوط به بارگیری کالا بر روی کشتی و انتقال آن به مقصد نهایی است.
با استفاده از قرارداد FAS، فروشنده و خریدار میتوانند مراحل انتقال کالا را به صورت دقیق و کامل تعیین کنند. فروشنده مسئول بسته بندی و آماده سازی کالا برای بارگیری است، در حالی که خریدار مسئول هزینهها و ریسکهای مربوط به حمل و نقل داخلی کالا و بارگیری آن بر روی کشتی است. این قرارداد نیز مشخص میکند که از کدام نقطه به بعد هزینهها و ریسکها بر عهده خریدار قرار میگیرد، و اینکه مالکیت و ریسک کالا در زمانی که کالا در کنار کشتی در بندر مبدأ قرار میگیرد، به خریدار منتقل میشود.
فروشنده و خریدار باید بر شرایط قراردادی، شامل جزئیات کالا، قیمت، مهلت تحویل و سایر شرایط مربوطه توافق کنند.
فروشنده مسئول بسته بندی و آمادهسازی کالا در بندر مبدأ است. او باید تمام مراحل مربوط به تهیه کالا را انجام دهد تا آمادگی برای بارگیری شود.
خریدار مسئول هزینهها و ریسکهای مربوط به حمل و نقل داخلی کالا از محل فروشنده به بندر مبدأ میباشد.
در قرارداد FAS فروشنده مسئول بارگیری کالا در کنار کشتی در بندر مبدأ است. او باید کالا را بهگونهای بستهبندی کند که بتوان آن را به راحتی برروی کشتی بارگیری کرد. همچنین، فروشنده باید مدارک لازم مربوط به صادرات و بارگیری را نیز تهیه و ارائه کند.
از این نقطه به بعد، هزینهها و ریسکها بر عهده خریدار قرار میگیرد. خریدار باید هزینههای مربوط به بارگیری کالا بر روی کشتی، بیمه حمل و نقل، هزینههای بندری و هرگونه هزینه دیگری که در ارتباط با حمل و نقل کالا به مقصد نهایی وارد میشود را پرداخت کند. همچنین، FAS از این لحظه به بعد، ریسکهای مربوط به کالا به عهده خریدار است و او باید بیمههای لازم را برای محافظت از کالا در طول حمل و نقل تهیه کند.
مالکیت و ریسک کالا از زمانی که کالا در کنار کشتی در بندر مبدأ قرار میگیرد، به خریدار منتقل میشود. از این نقطه به بعد، خریدار مسئول کالا است و باید اقدامات لازم را برای تخلیه کالا در بندر مقصد و انتقال آن به مقصد نهایی انجام دهد.
فروشنده و خریدار باید مدارک و اطلاعات لازم را در هر مرحله از تسلیم و حمل و نقل کالا تهیه و به یکدیگر ارائه کنند. این مدارک شامل فاکتورهای تجاری، بارنامه، بیمه نامه حمل و نقل، مجوزها و سایر مدارک مربوط به تسلیم کالا و پرداخت هزینهها است.
مهم است که در استفاده از ترم قراردادی FAS، فروشنده و خریدار به خوبی شرایط و تعهدات خود را در قرارداد تعیین کنند و از مشخص بودن نقاط تسلیم و تحویل کالا، هزینهها و ریسکها، مسئولیتها و تعهدات هر طرف اطمینان حاصل کنند.