پالت به سکوی چهارگوش و مسطحی گفته میشود.که برای انتقال و جابجایی کالاها و بارها مورد استفاده قرار میگیرد. انواع پالتها معمولاً از چوب، پلاستیک یا فلز ساخته میشوند و دارای اندازههای استاندارد هستند. طراحی این پالتها به گونهای است که امکان حمل آنها، توسط جکهای پالت یا ماشینهای حمل و نقل مخصوص را فراهم میکند. ارتفاع کم پالتها نیز به سهولت جابجایی کمک میکند.
پالتها باید دارای طراحی محکم و دوام بالایی باشند تا از کالاها در برابر آسیبهای احتمالی حفاظت کنند. سطح صاف پالتها امکان قرارگیری صحیح و مرتب بار را فراهم کرده و سوراخهای موجود در کف آنها نیز به ورود چنگکهای جک پالت کمک میکند. پالتها بهمنظور تسهیل جابجایی کالاها و حفاظت از آنها، در انبارداری، کامیونها، کشتیها و سایر وسایل حمل و نقل استفاده میشوند.
پالتها عملیات تخلیه و بارگیری را تسهیل و تسریع میکنند. کیسهها، بشکهها و کارتنها روی پالت قرار میگیرند و خود پالت به عنوان یک بستهبندی ساده عمل میکند. در این حالت، کالاهایی نظیر ماشینآلات یا قطعات منفصل بهطور مستقیم روی پالت نصب و مهار میشوند. پالت، رایجترین نوع واحد بارگیری است و معمولاً از یک صفحه چوبی به ابعاد حدود یک متر مربع تشکیل شده که در زیر آن چهار یا دو پایه به ارتفاع ۱۰ تا ۱۲ سانتیمتر قرار دارد. این پایهها برای عبور شاخکهای لیفتراک و همچنین سیم بکسل و طناب طراحی شدهاند.
در سیستم حمل با پالت، کالا کمتر جابجا شده و در نتیجه کمتر خسارت میبیند. پالت همچنین به عنوان محافظ بستهبندیهای کوچک عمل میکند که در انبار کشتی با بستههای بزرگ یکجا بارچینی میشوند. علاوه بر این، هزینههای بستهبندی در سیستم حمل و نقل با استفاده از پالت کاهش مییابد و سرعت بارگیری از دیگر مزایای حمل کالا با پالت است.
استفاده از پالت در صنعت حملونقل موجب شده است که برخی شرکتهای کشتیرانی و مؤسسات راهآهن تصمیم بگیرند هزینه کرایه پالت را حذف کنند و تخفیفهایی بین ۵ تا ۱۵ درصد برای محمولات بستهبندیشده در پالت ارائه دهند. این اقدام نهتنها به کاهش هزینهها کمک میکند، بلکه شرکتهای بیمه نیز تمایل بیشتری به بیمهکردن این محمولات دارند. دلیل این امر کاهش خسارت به کالاها و به حداقل رسیدن دعاوی خسارت ناشی از آنهاست. همچنین، مراحل گمرکی برای کالاهای بستهبندیشده در پالت بهطور چشمگیری سادهتر و سریعتر انجام میشود.
با این حال، سیستم حمل با پالت مشکلاتی نیز از نقطه نظر بار به وجود میآورد. از جمله این مشکلات، تکمیل نشدن ظرفیت کانتینر، کامیون و واگن راهآهن یا محل ذخیره شده در انبار کشتی است. در صورتی که پالت بشکند یا بستههای داخل آن بیرون بریزد، خسارتی که به آن کالا وارد میشود، بیش از خسارتی است که در مورد بستههای معمولی ایجاد میگردد.
میوه های تازه، سبزیجات، کالاهای فله، قوطی های حلبی بزرگ، آجر و پوست چرم ازجمله کالاهایی هستند که می توان آنها رو به کمک پالت حمل کرد. یکی از مزایای عمده پالت بر کانتینر این است که جابه جا کردن پالت احتیاجی به تجهیزان مخصوص یا تاسیساتی در بنادر و یا مقاصد داخلی ندارد. از آنجایی که پالت خیلی سبکتر از کانتینر است. (0.5تا-2.5تن ) می توان آن را با جرثقیل معمولی به کشتی بارگیری و تخلیه کرد. در بندر نیز بدون نیاز به جرثقیل های مخصوص قابل جابه جا شدن هستند.
استهلاک کانتینر معمولا چند سالی طول می کشد، در حالی که قیمت پالت ناچیز است و آن را می توان بعد یک سفر به دور انداخت. این مسئله یکی از مزایای عمده پالت بر کانتینر به خصوص در مورد کشورهای در حال توسعه می باشد.
یکی از پرکاربردترین انواع پالت ها، پالتهای چوبی هستند. این پالتها به دلیل مقرون به صرفه بودن و دوام نسبتاً زیاد، بسیار متداول و محبوب هستند. آنها معمولاً برای حمل بارهای سنگین و حجیم به کار میروند. در مقابل، انواع پالت های پلاستیکی نیز رواج زیادی پیدا کردهاند. این پالتها نسبت به نمونههای چوبی سبکتر بوده و تمیزتر هستند. آنها برای کالاهایی که نیاز به شرایط بهداشتی بیشتری دارند، مانند مواد غذایی و محصولات دارویی، مناسبترند.
گاهی نیز از پالتهای فلزی استفاده میشود. این پالتها معمولاً بسیار محکم و دوامدار بوده و برای حمل بارهای بسیار سنگین یا کالاهایی که در معرض شرایط سخت قرار میگیرند، گزینه مناسبی هستند. البته به دلیل هزینه بالاتر، کاربرد آنها محدودتر است. علاوه بر این انواع اصلی، پالتهای تخصصی دیگری چون پالتهای مخصوص مواد شیمیایی، پالتهای قابل تاشو و پالتهای مخصوص حمل و نقل هوایی نیز وجود دارند که هرکدام برای موارد استفاده خاصی طراحی شدهاند.
علاوه بر دسته بندی بالا، یک نوع دسته بندی دیگر هم برای انواع پالت ها استفاده می شود که در ادامه به آن می پردازیم.
پالتها برای استفاده در سفرهای متعدد طراحی شدهاند. بعد از رسیدن کالا به مقصد و تخلیه بار، به مبدأ بازگردانده میشوند. این پالتها دارای مزایای زیر هستند:
در این نوع پالتها، خریدار یا در گمرک یا در بیرون از محوطه گمرک کالا را برداشته و پالت را به متصدی حمل برمیگرداند.
تذکر: پالت های برگشت پذیر زمانی میتوانند اقتصادی باشند که اولا دو سر بار باشند و ثانیا مشکلات گمرکی آنها حل شود.
پالتهای برگشتناپذیر برای هربار مصرف ساخته میشوند. این پالتها با ابعاد متناسب با کالا طراحی میشوند و حداقل وزن مورد نظر را دارند.
انواع پالت ها معمولا به 4 گروه تقسیم می شوند
ابعاد پالتها بهصورت زیر است:
۸۰ × ۱۴۰ سانتیمتر 80 × ۱۲۰ سانتیمتر 80 × ۱۱۰ سانتیمتر 80 × ۱۰۰ سانتیمتر 80 × ۹۰ سانتیمتر 80 × ۸۰ سانتیمتر
95*95 – 100*100- 100*120 – 100*130 سانتی متر مربع.
90*110- 110*110- 110*120 -110*140- 120*140 – 110*130 سانتی متر مربع
120*150 سانتی متر مربع است.
اندازه انواع پالت های استاندارد در آمریکا و کانادا که در تجارت بین الملل استفاده می شود به ترتیب 45*45- 49*41– 48*40 اینچ هستند.